Modernizacja zatoki przybrzeżnej w Warszawie

Modernizacja zatoki przybrzeżnej w Warszawie
MPWiK Warszawa Warszawa
Zatoka przybrzeżna nr 3 wraz z bramą wałową jest zloka­li­zo­wana nad Wisłą, na terenie Stacji Pomp Rzecznych Zakładu Centralnego w Warszawie i oddziela rzekę od osadnika Czer­nia­kow­skiego. Zatoka stanowi ważny element ujęcia wody surowej. Zapewnia ono aż 70% całości dostaw wody dla Warszawy, okolicznych miast i gmin. Ten istotny element infra­struk­tury hydro­tech­nicz­nej jest eksplo­ato­wany od początku lat 30-tych XX w. Służy obsłudze technicznej osadnika Czer­nia­kow­skiego i systemu drenów wgłębnych do poboru wody pod dnem Wisły (m.​in. Grubej Kaśki), a w szcze­gól­no­ści do prze­miesz­cza­nia sprzętu pływającego z Wisły do osadnika wody surowej i odwrotnie. W okresie zimowym wyko­rzy­sty­wana jest również jako przystań tego sprzętu.

Lokalizacja zatoki

Najważ­niej­sze wyzwanie tego projektu stanowiła renowacja oraz wymiana wyeks­plo­ato­wa­nych urządzeń i elementów konstruk­cyj­nych zatoki. Moder­ni­za­cja miała na celu wyeli­mi­no­wa­nie mieszania się wód z zatoki z wodami z osadnika i zapewnienie odpo­wied­niej jakości wody w osadniku. Ważnym elementem projektu była moder­ni­za­cja bramy wałowej, która ze względu na uszkodzenia wymagała nie tylko uszczel­nie­nia, ale i naprawy oraz zauto­ma­ty­zo­wa­nia mechanizmu jej otwierania.

Całe przed­się­wzię­cie zostało podzielone na dwa zadania, które wymagały odrębnych projektów. Zadanie pierwsze to moder­ni­za­cja zatoki nr 3 i bramy wałowej, a zadanie drugie to moder­ni­za­cja udźwi­go­wie­nia bramy wałowej. Firmie CDM Smith zlecono opracowanie doku­men­ta­cji projektowo-kosztowej dla całej tej inwestycji.

Zadanie pierwsze polegało na osuszeniu zatoki, zabez­pie­cze­niu jej przed dostawaniem się wód podziemnych i jej powięk­sze­niu. Zatokę zabez­pie­czono nową ścianką szczelną. Projekt zakładał odmulenie zatoki przy prowadzeniu robót „na sucho”, po jej całkowitym odwodnieniu przy stanach niskich i średnich w Wiśle. Nowe ścianki szczelne wraz z kotwami zostały policzone tak, by wytrzy­my­wały parcie gruntu po całkowitym odwodnieniu zatoki. Zapro­jek­to­wano ścianki o głębokości 12 m (w gruncie ponad 6 m), co unie­moż­li­wiło wypłu­ki­wa­nie gruntu spod ścianki. Wlot z Wisły o szerokości 8-15 m (w zależności od miejsca wlotu) powiększono na całej długości do 18 m.

Ważnym elementem moder­ni­za­cji zatoki był remont bramy wałowej. Brama wałowa ma konstrukcję żelbetową i oddziela osadnik od zatoki. Do tej pory otwieranie i zamykanie wrót odbywało się za pomocą mechanizmu ręcznego napędzanego korbą. Brama wymagała kapitalnego remontu, który polegał na oczysz­cze­niu i naprawie bramy, wybe­to­no­wa­niu dna, renowacji muru wałowego oraz renowacji lub wymiany elementów znaj­du­ją­cych się na murze wałowym jak np. nawierzch­nia, pomost, barierki, czy inne elementy konstrukcji. Oczysz­cze­nie i naprawa bramy była wyzwaniem, ponieważ znajduje się ona na liście warszaw­skich zabytków i wszystkie prace wymagały konsultacji z Konser­wa­to­rem Zabytków.

Zadanie drugie, czyli moder­ni­za­cja urządzeń dźwigowych bramy wałowej obejmowało oczysz­cze­nie i konserwację elementów nośnych suwnicy oraz wymianę wciągników wraz z całą instalacją i moto­re­duk­to­rami suwnicy. 

Zwiększenie szerokości zatoki na całej długości ułatwi manewry statkom.

Przed
Po

Istotą modernizacji było przywrócenie pełnej funkcjonalności zatoki. Dodatkowo, dzięki powiększeniu zatoki Klient uzyskał możliwość dostępu do zatoki dla statków o większych gabarytach i ułatwienie manewrów na zatoce. Zyskał także dodatkowe miejsce do dokowania większej liczby jednostek stacjonujących w sezonie zimowym. Naprawiona brama gwarantuje odpowiednią jakość wody w osadniku Czerniakowskim i jednocześnie stanowi dodatkowe wzmocnienie ochrony przeciwpowodziowej obiektów Zakładu i terenów miejskich zlokalizowanych nad rzeką. Zatoka wraz z obiektem zabytkowym została kompletnie zmodernizowana i teraz może bezpiecznie służyć kolejne lata.

Osuszenie zatoki było ciekawym wyzwaniem, gdyż musieliśmy pogodzić potrzeby i spełnić wymagania dwóch nieza­leż­nych jednostek – lokalnej odpo­wia­da­ją­cej za zaopa­trze­nie Warszawy w wodę pitną (MPWiK) oraz państwowej, odpo­wia­da­ją­cej za wszystkie wody powierzch­niowe w Polsce (Wody Polskie).
Paweł Kwiatkowski, Kierownik Projektu
Osuszenie zatoki wiązało się z koniecznością odcięcia dopływu wody zarówno z Wisły jak i z osadnika Czerniakowskiego.
Paweł Kwiatkowski Kierownik Projektu
Działania / Obszary

Cel projektu

Wyeliminowanie mieszania się wód zatoki i  osadnika i tym samym zapewnienie odpowiedniej jakości wody w osadniku.

Ciekawostka

Ciekawostką reali­za­cyjną był wymóg prowadzenia prac wyłącznie w okresie wiosenno-letnim, ponieważ zatoka na Wiśle podlega takim samym wymaganiom jak porty morskie na Bałtyku.